Po co kupujesz tę książkę?

Kultura masowa to nie tylko kultura skierowana do mas, ale także masowo produkowana.

Książek w Polsce wydaje się tyle, że nawet jeżeli ktoś chciałby czytać tylko te najlepsze, te wybitne, te, które no-koniecznie-trzeba-przeczytać-bo-bestseller-a-krytycy-też-chwalą, i tak zostanie przygnieciony masą pozycji, na które po prostu nie znajdzie czasu. Ja tak mam. Mimo to wciąż kupuję książki.

Nie wiem, czy to Jerzy Pilch wymyślił, ale to w jego felietonie przeczytałem kiedyś, że posiadanie książki jest formą lektury (więc mu przypiszę autorstwo tego sformułowania). Strasznie mnie tym pocieszył. Dzięki niemu inaczej spojrzałem na piętrzące się na półkach i poupychane w kartonach książki i komiksy, które wiecznie czekają na swoją kolej, od których zawsze jest coś ważniejszego, jakaś bardziej aktualna lektura, o których żartuję, że przeczytam je na emeryturze.

Mam takich pozycji mnóstwo, trudno policzyć, ale pewnie gdybym tak sobie w tej chwili postanowił, że nie kupuję nic nowego, że nie biorę nic do recenzji i nie czytam nowości na potrzeby artykułów, że tylko w tych swoich zbiorach się zagłębiam, to starczyłoby mi materiału na lata, może i na dekadę.

Mechanizm jest taki, że kolejkę lektur mam zazwyczaj ustaloną na kilka miesięcy do przodu, a kształtuje ją w dużej mierze kalendarz wydawniczy i konieczność bycia na bieżąco, by móc o książkach pisać. Rzadko, może raz czy dwa do roku, zdarzy się, że mam jakieś okienko, że akurat czekam na jakąś przesyłkę czy coś, i mogę szybko złapać książkę, która czekała i kurzyła się na domowej półce. W tej chwili na przykład zagłębiłem się w „Jonathana Strange’a i Pana Norrella” Susanny Clarke. Choć prawda jest taka, że obowiązki każą lada dzień sięgnąć po „The Water Knife” Bacigalupiego, „Inną duszę” Orbitowskiego i „Three-Body Problem” Liu Cixina.

Mimo to na Targach książki kupiłem „Amerykańską sielankę” Rotha, „Wszystkich na Zanzibarze” Brunnera i kilka komiksów. Chwilę wcześniej zaopatrzyłem się zaś w „Drażliwe tematy” Gaimana (tutaj na szczęście część opowiadań znam z oryginałów), a skuszony kolejnymi recenzjami i dyskusją w Tygodniku Kulturalnym TVP Kultury zamawiam już dwa tomy „Mojej walki” Knausgarda (winię za to Justynę Sobolewską!), choć miałem odpuścić.

Dobrze, że „W sieci” Pynchona zbiera takie sobie oceny, więc sobie daruję (choć z drugiej strony z półki spogląda na mnie ledwie nadgryziona „Tęcza grawitacji”). Kiedy ja to wszystko przeczytam? Zielonego pojęcia nie mam. Rotha może jeszcze w tym roku, tak samo „Tęczę…”, jeżeli się uda, ale Brunner czy Gaiman trafiają do kartonu.

Po co mi więc nowe książki? Bo mam taki imperatyw, by kupować pozycje, które mnie interesują. Bo myślę w kategoriach „chcę to przeczytać”, a nie „o, niedługo to przeczytam”. To jakaś choroba, jestem pewien, i to dosyć powszechna, bo cierpi na nią chyba każdy bibliofil. Zresztą który fan seriali nie biadoli, że nie ma jak śledzić wszystkich interesujących nowości? Właśnie – stosik DVD do obejrzenia też rośnie.

Jakiś czas temu dotarło do mnie, że to, co uda mi się w życiu przeczytać, będzie ledwie kroplą w morzu lektur, z którymi chciałbym się zapoznać. A przecież czytam ponadprzeciętnie dużo, bo to moja praca! Mimo to wielu autorów jestem w stanie tylko „lizać”.

Llosy przeczytałem tylko „Raj tuż za rogiem”, który mnie zresztą zachwycił (kupionych mam jeszcze z 5 książek), McCarthyego „Drogę”, „Dziecię boże” i „Strażnika sadu”, choć strasznie chcę niedługo „Krwawy południk”. Z Franzena jedynie „Wolność”, Rushdiego „Dzieci północy”, a Eco „Imię róży”. Co z resztą? Poczeka, tak jak od liceum, od zachwytu „Zbrodnią i karą” czekają „Bracia Karamazow”, tak jak czeka „Jądro ciemności”, które wprawdzie czytałem, ale w liceum, więc mało zrozumiałem. Poczekają, a kolejka ciągle rośnie.

Też tak macie? Też kupujecie? Dlaczego? Ja ostatnio znalazłem powód: dla pisarzy. Bo jeżeli posiadanie jest formą lektury, jak napisał Pilch, to ja dodam, że zakup książki jest formą podziękowania dla jej twórcy.

Nie, nie wiem, kiedy sięgnę po Pani/Pana książkę, nie wiem, czy w ogóle ją przeczytam, bo może komuś oddam, uznając, że zawsze będzie coś ważniejszego. Ale ta pozycja mnie zaciekawiła, ale chwalili ją ludzie, z których opiniami się liczę, a chciałbym, aby taka dobra literatura miała nakłady przekraczające 500 egzemplarzy. Więc kupię, następną pewnie też. Tylko nie wiem, kiedy przeczytam. Tak, wiem, to dziwne. Jak pisałem, to chyba jakaś choroba. Tak, dosyć kosztowna.

Nie, nie chcę się z tego leczyć.